سیستم آسانسور از قسمت‌ها و تجهیزات گوناگونی تشکیل شده است. یکی از این قسمت‌ها که طراحی و ساخت آن بسیار مهم است، شاسی موتور آسانسور است. شاسی موتور یک سازه‌ی فلزی است که موتور آسانسور بر روی آن قرار می‌گیرد. علاوه بر موتور بر روی شاسی موتور، فلکه هرزگر نیز قرار می‌گیرد. بطور کلی می‌توان گفت وزن کابین آسانسور، سیم بکسل و سایر قطعات مکانیکی آسانسور بر روی شاسی موتور آسانسور قرار دارد. از دلایل استفاده از شاسی موتور آسانسور می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:

• جلوگیری از وارد شدن حرکات عمودی و افقی اضافی به کابین آسانسور
• ایجاد ثبات و استحکام
• حفظ فاصله‌ی عمودی بین فلکه موتور و فلکه هرزگرد آسانسور

شاسی موتور آسانسور چیست؟

همانطور که گفته شد شاسی موتور از مهم‌ترین قسمت‌های سیستم آسانسور است. شاسی موتور، وزن اجزای زیر را تحمل می‌کند:

• موتور آسانسور
• فلکه هرزگرد
• کابین آسانسور
• سیم بکسل‌ها آسانسور
• قاب وزنه آسانسور و وزنه‌ها
• و سایر تجهیزات مکانیکی آسانسور

در اکثر مواقع شاسی موتور در موتورخانه قرار دارد. اما در برخی موارد ممکن است موتور آسانسور در پایین چاه آسانسور نصب شود که در این صورت نیاز به شاسی با طراحی متفاوت است. شاسی آسانسور را باید طبق استانداردها و ضوابط موجود طراحی و ساخت تا از استحکام و مقاومت قابل قبولی برخوردار شود. جوشکاری شاسی موتور باید توسط افراد با تجربه و با دقت بالا انجام شود. شاسی موتورهای آسانسور باید به گونه‌ای طراحی و ساخته شوند که بتوان کل مجموعه شاسی را بصورت هماهنگ جابه‌جا نمود. هرگونه بی دقتی در ساخت شاسی آسانسور می‌تواند به طور کلی زیان سرسام‌آوری را در آینده‌ی نه چندان دور بر دوش مدیران و مالکان ساختمان بیندازد.

طراحی و ساخت شاسی موتور آسانسور

در طراحی و ساخت شاسی موتور آسانسور باید نکات و استاندارهای بسیاری را در نظر گرفت. برخی از این پارامترها که در طراحی و ساخت شاسی موتور بسیار تاثیرگذار هستند عبارت است از:

• فاصله‌ی افقی ریل‌های کابین تا ریل‌های وزنه
• قطر فلکه موتور
• قطر فلکه هرزگرد
• فاصله‌ی کف موتور تا آکس فلکه موتور

موتور آسانسور را به عنوان قلب یک سیستم آسانسور می‌شناسند. موتورهای آسانسور در انواع مختلفی وجود دارد که هرکدام نیز به گونه‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود. یکی از موتورهای رایج که در سیستم آسانسور مورد استفاده قرار می‌گیرد، موتور گیربکس‌دار آسانسور یا به اختصار موتور گیربکسی می‌باشد. در این میان برخی از موتورها گیربکسی آسانسور به عنوان یک مزیت دارای فلایویل موتور آسانسور هستند. فلایویل موتور آسانسور که بر روی موتور قرار دارد، ویژگی‌های بسیاری را به موتور آسانسور خواهد افزود. به عنوان مثال از فلایویل موتور آسانسور می‌توان برای نجات اضطراری آبسانسور بصورت دستی بهتره برد

ریشه نام فلایویل موتور آسانسور

کلمه‌ی فلایویل (Fly –Wheel) همانطور که پیداست از دو کلمه‌ی انگلیسی Fly و Wheel تشکیل شده است. کلمه‌ی Fly به معنی پرواز بوده و کلمه دوم نیز به معنای چرخ می‌باشد. از این رو معادل فارسی چرخ طیار و یا چرخ لنگر برای فلایویل موتور آسانسور به کار برده می‌شود. اما کلمه رایج برای این قطعه موتور آسانسور در میان فروشگاه‌ قطعات آسانسور، نصاب‌های آسانسور، تعمیرکاران و سرویس‌کاران آسانسور همان فلایویل می‌باشد. البته در کنار فلایویل، هندویل نیز متداول می‌باشد.

فلایویل یا هندویل موتور آسانسور چیست؟

فلایویل موتور آسانسور یک قرص سنگین و گردان است که برای ذخیره گشتاور زاویه‌ای در موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. ساختمان این قطعه ساده می‌باشد بطوریکه باید کاملا دایره‌ای متقارن و متعادل و البته صاف و صیقلی بوده و هیچگونه انحنا و تاب‌خوردگی در آن دیده نمی‌شود. همچنین فلایویل موتور آسانسور باید دارای جرم نسبتا بالایی باشد. اما ابعاد و شکل آن بستگی به انواع موتور آسانسور و اندازه‌ و توان موتور آسانسور دارد. جنس هندویل موتور آسانسور معمولا از چدن می‌باشد. از مهم‌ترین ویژگی‌های استفاده از هندویل در موتور آسانسور می‌توان موارد زیر را نام برد:

• ذخیره کننده گشتاور زاویه‌ای
• مقابله با تغییر سرعت دوران آسانسور
• یکنواخت نگه داشتن چرخش محور موتور
• افزایش قدرت
• استفاده برای نجات اضطراری بصورت دستی

کارکرد فلایویل موتور آسانسور

از آنجایی که انرژی جنبشی یک جسم با جرم و سرعت آن رابطه دارد، می‌توان عملکرد فلایویل موتور آسانسور را نیز بر اساس انرژی جنبشی آن توصیف کرد. با به چرخش درآمدن فلایویل توسط محور موتور، یک انرژی جنبشی در فلایویل بوجود خواهد آمد. به دلیل اینرسی حرکتی فلایویل، اگر محور موتور از حرکت بایستد، فلایویل تا یک مدت زمان کوتاه به حرکت خود ادامه خواهد داد. دلیل این موضوع انرژی جنبشی است که در جرم فلایویل ذخیره می‌شود. وجود این مزیت به موتور آسانسور به یکنواختی حرکت آن کمک خواهد کرد. در صورتی که به دلیل وجود برخی ایرادات و نوسانات، موتور آسانسور دچار تغییر گشتاور شود، انرژی ذخیره شده در فلایویل موتور آسانسور با این تغییر گشتاور موقتی مقابله کرده و مانع برهم خوردن تعادل حرکتی محور موتور می‌شود. همچنین فلایویل متنناسب با نوع و اندازه موتور باعث می‌شود که موتور پس از شروع حرکت به انرژی کمتری نسبت به زمان شروع نیاز داشته باشد.

 تفاوت های موتور گیربکس و گیرلس:

یکی از این تفاوت ها در راندمان موتور میباشد. که در موتور گیرلس حدود ۹۸% و در گیربکس ۵۰% است.

از دیگر تفاوت هایش این است که گیرلس به روغن احتیاج ندارد و گیربکس احتیاج دارد. در گیرلس موتور داغ نمیکند و در گیربکس بالعکس.

و این داغ نشدن موتور یک مزیتی دارد اینکه به ما این اطمینان را میدهد که آسانسور در شرایط ترافیکی زیاد هم به جهت خنک شدن موتور توقف نمیکند.

و از دیگر تفاوت هایشان دور موتور و جریان استارت موتور و ابعاد کوچکتر موتور گیرلس به گیربکس است. و اینکه موتور گیرلس نسبت به موتور گیربکس هم توان سبکتر میباشد.

موتور گیرلس احتیاجی به فلایویل ندارد ولی موتور گیربکس داردو….. .

گیرلس نسل جدید موتورها میباشد و از لحاظ حرکت به هیچ عنوان با موتورهای گیربکس دارای مقایسه نخواهد بود.

این موتور به دلیل استفاده نشدن از روغن با محیط زیست سازگاری بیشتری دارد.

ولی به نسبت موتور های گیربکس از قیمت بسیار بیشتری برخوردار هستند. (حدودا دو برابر موتورهای گیربکس).

موتورهای گیرلس همانطور که معلوم است فاقد گیربکس هستند و همین امر باعث شده است که لرزش کابین در موقع حرکت بسیار کمتر از موتورهای گیربکس باشد.

و بطور کلی از موتورهای گیرلس برای آسانسورهای با سرعت بالا استفاده میکنند

مزایای موتور گیرلس نسبت به گیربکس :
1. صرفه جویی 50% انرژی الکتریکی
2. سرویس و نگهداری آسان بدلیل نداشتن گیربکس
3. عدم استفادهاز روغن و سازگار با محیط زیست
4. بازدهی بسیار بالا
5. باتوجه به ماهیت ترمز الکتریکی دراین موتورها، انرژی ناشی از ترمز به جای اتلاف بصورت حرارت توسط مقاوت ترمزی ،مجدد به شبکه تزریق میشود.
6. موتور های گیرلس به دلیل حجم کم موتور و افزایش کارایی، نیاز به فضای کمتری نسبت موتور های گیربکسی را دارا می باشند که همین امر باعث حذف موتورخانه و نصب و راه اندازی سریع آسانسور و به حداقل رسیدن خدمات سرویس و نگهداری برای مجتمع های پر ترافیک را دارا می باشد.
به طور کلی موتورهای گیرلس برای آسانسورهایی با سرعت 2.5 متر برثانیه به بالا استفاده می شود.