آسانسور شامل اجزای مختلف مکانیکی و الکتریکی است که عملکرد صحیح تک تک این اجزا کارکرد مناسب و بی نقص آسانسور را در پی خواهد داشت. در بخش مربوط به اجزای الکتریکی مدارهایی با وظایف و سطح ولتاژهای مختلف وجود دارند. مدارهای الکتریکی آسانسور به لحاظ سطح ولتاژ به سه بخش اصلی طبقه بندی می‌شوند :

مدار قدرت

مدار ایمنی

مدار کنترل

بخش اول : مدار قدرت

مدار قدرت به عنوان بخش مهمی از مدارهای الکتریکی آسانسور شامل چند سطح ولتاژ متناوب (AC) و مستقیم (DC) است.

سطح ولتاژ 380VAC ( متناوب ) : 

به منظور تغذیه تجهیزاتی نظیر درایو ( اینورتر ) در تابلو فرمان های 3VF ، تغذیه الکتروموتورهای دالاندر ( دوسرعته ) و در برخی موارد خاص تغذیه درب هایی که سطح ولتاژ برد کنترل و موتور آنها 380VAC باشد.

سطح ولتاژ 220VAC ( متناوب ) :

برای تغذیه ترانس کاهنده ولتاژ، تغذیه مدار یک‌سو ساز ولتاژ بوبین ترمز، برق ثابت کابین، تهویه کابین، فن خنک کننده موتور و همچنین برای تغذیه برد کنترل دربهای اتوماتیک.

سطح ولتاژ 220VDC ( مستقیم ) :

بوبین ترمز الکتریکی در آسانسور غالبا با این سطح ولتاژ کار می‌کند.

بخش دوم: مدار ایمنی

حساس‌ترین و مهمترین بخش از مدارهای الکتریکی آسانسور مدار ایمنی است. مدار سری ایمنی شامل اجزایی نظیر قفل درب کابین، قفل درب طبقه، حدهای بالا و پایین چاهک و …. می‌باشد که وظیفه حفظ ایمنی و سلامت کاربران آسانسور را برعهده دارد لذا برای عملکرد هر چه بهتر آن سطح ولتاژ 110VAC را برای آن در نظر گرفته‌اند. این سطح ولتاژ که از نوع متناوب است به دو دلیل انتخاب شده است :

کاهش خطر برق گرفتگی برای سرویس کاران

کاهش تاثیر افت ولتاژ در مسیر کابل

بخش سوم : مدار کنترل

مدار کنترل همانطور که از نام آن مشخص است سطوح ولتاژ مناسب برای تجهیزات کنترلی نظیر برد CPU، رله های فرمان، نمایشگرهای طبقات، شاسی های احضار کابین، سیستم صوتی اعلام طبقات و ….. را فراهم می‌کند. این ولتاژهای کنترلی توسط ادوات داخلی تابلو فرمان نظیر ترانس های کاهنده ولتاژ و منابع تغذیه سوئیچینگ ساخته می‌شوند

1- طبق پیوست 2 مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان ، حداقل ابعاد مفید چاله آسانسورهای 4 نفره نیمه اتوماتیك ، عرض 140 وطول 160 سانتیمتر درنظر گرفته شده است . كه باتوجه به اینكه طبق ضوابط ابلاغی ابعاد مفید چاه آسانسور160*200 سانتیمتر میباشد ، ابعاد مفید 140*160 سانتیمتر برای املاك ریزدانه با مساحت سند حداكثر 200 مترمربع ویاكمتر ، ملاك قرار گیرد .

2- طبق بند 3-1-4-4-4 مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ، راه پله باید دست كم 110 سانتیمتر عرض مفید داشته باشد ، مگرآنكه مجموع تعدادمتصرفان تمام طبقات استفاده كننده از راه پله كمتر از 50 نفر باشد كه دراینصورت عرض مفید می تواند به حداقل 90 سانتیمتركاهش داده شود . لذا چنانچه مساحت سند حداكثر 200 مترمربع ویا كمترباشد ، و ساختمان مربوطه نیز حداكثر تا 5 سقف و با اسكلت فلزی طراحی گردد وتعداد كل ساكنین آن نیزكمتر از 50 نفر باشند ، عرض پاگرد میانی ، یك متر(كه پله ای درپاگرد قرار نگیرد) و عرض پاگرد در ورودی آپارتمان (هم تراز با سطح واحد) 1.20 متر، ابعاد مفید و تمام شده راه پله ( به هنگام بهره برداری) 2* 4.60 متر درنظر گرفته شود .

ضمناً ارتفاع هرپله نیز حداكثر تا 18 سانتیمترقابل قبول باشد . بدیهی است ساختمانهای مشمول رعایت ضوابط ومقررات شهرسازی ومعماری برای افراد معلول جسمی- حركتی از مفاد این متن مستثنی میباشند ومیبایست ضوابط مربوط به آنان كمافی السابق رعایت گردد .

3- املاكی كه پس از رعایت براصلاحی ، حداكثر بر6متر و مساحت آن حداكثر 200 مترمربع وكمتر می باشد علاوه بررعایت مفاد بند 1 و 2 این دستورالعمل، الزامی به تامین لابی نداشته باشد .

شایان ذكر است دررابطه باعدم اجرای لابی انخاذ تدابیر ایمنی و حفاظتی لازم جهت جلوگیری و كاهش آثار تخریبی درزمان وقوع حریق، ضروری می باشد .

با ادغام ضوابط معلولین و آسانسور و ایمنی و آتش نشانی در مورد راه پله و آسانسور مورد نیاز در طرح های مسكونی به نتایج زیر میرسیم :

• ابعاد داخل به داخل باكس راه پله 240 در 480 سانتیمتر. ( ضمنا چشم پله نداشته باشد برای جلوگیری از دودكش شدن باكس راه پله
• ابعاد داخل به داخل باكس آسانسور 160 در 200 سانتیمتر.
• لابی جلوی آسانسور 150 در 150 سانتیمتر.
• در صورتیكه در هر طبقه تا چهار واحد مسكونی داشته باشیم یك واحد راه پله و آسانسور كافی است .
• در صورتیكه در هر طبقه بیشتر از چهار واحد مسكونی داشته باشیم حداقل دو واحد راه پله و آسانسور.
• ارتفاع پله 17 سانتیمتر وعرض كف پله 30 سانتیمتر و دیوار دور تا دور باكس راه پله و باكس آسانسور 20 سانتیمتر
•  

برای ساخت نصب هر آسانسور قطعاً در ابتدای امر، برنامه ریزی و سازماندهی مراحل طراحی و آنالیز اهمیت بسیار زیادی دارد. نصابان آسانسور باید همیشه این مورد را مد نظر داشته باشند تا هم از نظر زمانی و هم از نظر اجرایی دچار مشکل نشوند.

مرحله اول: تهیه نقشه، جانمایی،  ابعاد کابین و طرفیت:

۱-تهیه نقشه :

اگر ساختمان در حال احداث باشد  و دسترسی دقیق به ابعاد مورد نیاز چاهک میسر نیست، نقشه‌های زیر لازم است. به عبارتی دیگر قبل از اجرای کامل محل آسانسور و مشخص شدن محل عبور تاسیسات، استفاده از نقشه های اجرایی کمک زیادی به طراحی و زمانبندی مناسب ساخت و نصب آسانسور می‌کند.

۱-پلان تیپ طبقات شامل پارکینگ – زیر زمین – همکف و طبقات در محل نصب آسانسور

۲-مقطع از چاهک آسانسور با ذکر اندازه‌های کامل از کف چاله آسانسور تا زیر سقف موتورخانه

۳-پلان پشت بام ساختمان در محدوده چاهک آسانسور به منظور بررسی تأسیسات و تجهیزات احتمالی موجود در اطراف چاهک

۲-جانمایی آسانسور :

.در ساختمان‌هایی که نیاز به آسانسور دارند، مهندس که طراحی معماری و فضاهای را برعهده دارد، باید از تعداد اسانسور، نوع و ظرفیت آسانسورهای ساختمان در مراحل اولیه طراحی اطلاعات کافی داشته باشد. جانمایی آسانسورها برعهده مهندس معمار است که با توجه به اطلاعات ذکر شده انجام می‌شود. پیش بینی تمهیدات متناسب با شرایط اقلیمی نیز بر عهده طراح معماری است

مرحله دوم: آماده سازی کف چاله آسانسور

.جهت نصب آسانسور ارتفاع مورد نیاز از کف چاهک تا سطح تمام شده اولین توقف آسانسور حداقل باید ۱۵۰ سانتیمتر باشد.(به عنوان مثال کد ارتفاعی محل چاهک آسانسور تا کف تمام شده پارکینگ که شروع حرکت آسانسور از این کد ارتفاعی خواهد بود). این حداقل ارتفاع به منظور اجرای سکوهای ضربه گیر و محل جانپناه است

ضربه گیر وسیله‌ای ارتجاعی است که برای جلوگیری از برخورد کنترل نشده کابین یا وزنه تعادل به کف چاهک تعبیه می‌شود. این وسیله لازم است طوری طراحی و انتخاب شود که بخشی از انرژی جنبشی کابین را مستهلک کند.

ضربه گیرها در پایین ترین حد مسیر حرکت کابین و وزنه تعادل قرار می‌گیرند. این ضربه گیرها یا ستون های نشیمنگاه باید به گونه‌ای در کف چاهک نصب یا اجرا شوند که پس از برخورد کابین یا وزنه تعادل به آنها و فشرده شدن کامل، فضای خالی جانپناه به نحوی باقی بماند که بتوان مکعبی به ابعاد ۶۰×۵۰×۱۰۰ سانتیمتر را در آن جای داد. جانپناه محلی است که به هنگام تعمیرات مانع از سقوط کامل آسانسور به کف چاله می‌شود.

جهت اجرای سکوهای ضربه گیر دو راهکار وجود دارد. این سازه هم می‌تواند بتنی باشد و هم فلزی. برای اجرای سکوهای بتنی باید ریشه‌های انتظار در هنگام میلگرد گذاری کف چاله در نظر گرفته شود. و برای اجرای سکوی فلزی صفحات فلزی با ابعاد و اندازه مشخص شده در نقشه ها را باید در کف چاله جایگذاری کرد.

مرحله سوم : عملیات آهن کشی ( سازه فلزی) چاه آسانسور

آهن کشی عبارت است از سازه فلزی چاه آسانسور  برای استقرار براکت‌های مورد نیاز ریل‌های کابین آسانسور  و ریل های وزنه اجرا می‌شود. آهن کشی بر اساس نقشه طراحی شده توسط فروشنده آسانسور اجرا می‌شود. در آسانسورهای با ابعاد استاندارد، معمولاً در چهار گوشه چاه از نبشی شماره ۸ یا ۱۰ استفاده می‌شود و برای بخش های میانی (کلاف بندی) از ناودانی شماره ۶ یا ۸ استفاده می‌شود. کلاف بندی در تراز طبقه در هر چهار طرف چاه اجرا شده و در میان طبقه در سه طرف چاه اجرا می‌شود.. در حالت کلی می‌توان مراحل اجرای سازه آهن کشی عبارتند از :

۱-تهیه نقشه  های اجرایی از آهن کشی چاه آسانسور

۲-تهیه چک لیست آهن آلات و ابزار مورد نیاز

۳-نصب داربست مناسب جهت اجرای آهن کشی

۴-انجام آهن کشی با نظارت نماینده فنی شرکت فروشنده یا دستگاه نظارت ساختمان

۵- ضد زنگ کردن آهن آلات بعد از صدور گواهی انجام کار آهن کشی

 مرحله چهارم: دیوارکشی اطراف چاه :

سه طرف چاه آسانسور  باید به وسیله قطعات یا دیوارهای جداکننده از محیط اطراف جدا شود. سطح داخلی این جداکنندها نیز باید به صورت مطلوب اندود کاری و صاف شود. دیوارهای جداکننده از کف تمام شده اولین توقف تا اتاقک موتورخانه بر روی پشت بام اجرا می‌شود.

دیوارکشی با یکی از روش‌های زیر برحسب شرایط ساختمان انجام پذیرد.

۱-ورق کشی ‌که به تناسب فضا از ورق‌های فلزی – یا پانل‌های گچی استفاده می‌شود.

۲-رابیس بندی با استفاده از تورهای فلزی مخصوص و اندود کاری روی آن.

۳-انجام اندود دیوار از طرف داخل چاهک بوسیله سیمان – یا گچ خاک.

سطح داخلی دیواره‌های چاه آسانسور باید با مصالح مناسب و به گونه ای پوشانیده شوند که کمترین خلل و فرج را داشته باشند. در صورت استفاده از اندود گچ باید این سطوح با رنگ مناسب نیز پوشانیده شوند. اندود ماسه سیمان لیسه‌ای نیازی به رنگ آمیزی ندارد.

روشنایی چاه آسانسور باید مناسب باشد. برای این منظور لازم است دو عدد چراغ در فاصله نیم متر از بالاترین و پایین ترین نقطه چاه اجرا شود و مابقی چراغ ها با فواصل حداکثر ۷ متر اجرا شوند. این چراغ ها اغلب از نوع چراغ های تونلی با حفاظ مناسب هستند و قابلیت روشن و خاموش شدن از محل موتور خانه را دارند.

مرحله پنجم: ایجاد موتورخانه‌

‌اتاق موتورخانه آسانسور  یا اتاقک اسانسور  بر حسب ابعاد و نقشه اجرایی فروشنده اجرا می‌شود و رعایت ابعاد و اندازه‌های زیر در آن الزامی است.
مرحله ششم: دورچینی درب طبقات‌

بعد از اتمام نصب ریل و درب و کنترل نهایی عملیات توسط عوامل فنی و تأیید آن باید موارد ذیل انجام شود.

اجرای دیوار چینی دور درب‌ها به وسیله آجر یا بلوک یا پوشش‌های فلزی

پوشش به هر صورتی که انجام می‌شود نبایستی از لبه داخلی درب‌ها در سمت چاهک تجاوز نماید و حداقل باید با لبه چهارچوب درب‌ها همسطح باشد.

مرحله هفتم: اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز‌

اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز از اولویت خاصی برخوردار است 

شیرهای برقی:

انواع و کاربرد ها

شیرهای برقی یکی از مهمترین اجزای مدار هیدرولیکی power unit هستند. این شیرها در مسیر انتقال روغن از پمپ تا جک قرار دارند. سرعت حرکت جک و کابین با دبه ی روغنی که وارد سیلندر و پیستون میشود نسبت مستقیم دارد.

منظور از مدار هیدرولیکی مسیری است که روغن از پمپ اصلی تاجک طی میکند.

دراین مسیر شیرهای برقی کنترلرهای مکانیکی و هیدرولیکی، دبه ی روغن ورودی به جک را طوری تنظیم میکند که در هر نوبت از حرکت جک با سرعت آرام شروع به حرکت میکند بانرمی به سرعت نهایی برسد و هنگام توقف نرم بایستد.

علاوه بر این به کمک فیدبک ها و کنترلرهای موجود در مدار هیدرولیکی، ایمنی کافی برای کارکرد اجزا و تجهیزاتی که تحت فشار پیوسته ی پمپ اصلی هستند تامین میشود.

در ساختمان این نوع شیر از یک سیم‌پیچ استفاده شده است که با تحریک الکتریکی آن مسیر روغن باز شده باقطع تحریک، شیر به طور خودکار بسته میشود.

شیرهای کنترل، بر دو دسته ی اصلی کنترل قطع و وصل تقسیم میشوند.

در دسته ی نخست باتحریک الکتریکی، شیر به طور کامل بازشده، باقطع تحریک به طور کامل بسته میشود.

دسته ی دوم متناسب با مقدار ولتاژ اعمالی به شیر، مسیر عبور روغن باز یا بسته میگردد. به عبارت دیگر شیر در دسته ی نخست با سیگنال های دیجیتال و شیر در دسته ی دوم باسیگنال آنالوگ تحریک میشود.

مهمترین بخش طرلحی یک تابلوی کنترل هیدرولیک تشخیص ترتیب عملکرد شیرها می باشد برای نمایش ترتیب عملکرد شیرهای برقی و موتور اصلی از منحنی حرکت استفاده می شود.

موتور (پمپ) اصلی در جهت بالا روشن شده، در تمام مدت حرکت به سمت بالا(کمی بیش از حرکت  به دلیل وجود راه اندازی ستاره_مثلث و اندکی پس از توقف برای ایجاد فشار پشت شیرها) نیز روشن می ماند.

از طرفی شیرهای Va که فراهم کننده ی سرعت کند_جهت بالا و Vbکه فراهم کننده ی سرعت تند _جهت بالا می باشد، درابتدای حرکت همزمان باموتور فعال میشود. به این‌ترتیب کابین باسرعت تند به سمت بالابه حرکت درمی آید، هنگام دور اندازی، شیر Vbخاموش شده، در نتیجه کابین باسرعت کند تاسر طبقه به مسیر خود ادامه می دهد. درپایان نیز بارسیدن با تراز طبقه،با قطع شدن شیر Vaسرعت کابین روبه کاهش گذاشته باقطع شدن موتور کابین به آرامی متوقف می شود. از نظر مکانیکی،شیرهای برقی در دونوع یک طرفه و دو طرفه ساخته می شوند. شیر یک طرفه فقط در یک جهت اجازه ی عبور روغن را میدهد. معمولا در پاور یونیت های کلاسیک، حداقل یک شیر یک طرفه در جهت بالا و یک شیر یک طرفه در جهت پایین دیده می شود‌. دراین حالت شیر جهت بالا فقط اجازه ی عبور روغن از پمپ به جک را می دهد و شیر جهت پایین، جریان عبور روغن از جک به مخزن را امکان پذیر می‌کند. در شیر دوطرفه جاری شدن روغن در هردوجهت (پمپ به جک و جک به مخزن) امکان پذیر است. شیر دوطرفه نقش سرعت تند را ایفا میکند.

همانطور که مشاهده میشود، موتور تا چند لحظه پس از قطع شدن برق شیرها هنوز زیر بار می باشد و این به دلیل ایجاد فشار لازم در پشت شیرها هنگام توقف کابین در سر طبقه است.

در واقع شیرهای برقی اهرم های کنترل حرکت در مدار هیدرولیکی هستند. پس از تایین جهت حرکت، فرمان متناسب بادرخواست از طرف برد کنترل اصلی صادر می شود. بسته به تعداد شیرهای برقی و منطق حرکت،مدار فرمان در تابلوی کنترل اصلی طراحی و اجرا شده است.

برای تامین دبه ی بیشتر و سرعت بالاتر شیر evr به طور مشترک در هر دو جهت فعال میشود و روغن بادبه ی بیشتری در مدار هیدرولیکی جریان می یابد.

ما در زندگی روزمره معمولاً زیاد به آسانسور فکر نمی کنیم ، اما این واقعیت که آنها بخشی مهم از زندگی ما هستند را نمی توان انکار کرد. بنابراین بهتر است که کمی از اطلاعات عمومی آسانسور بدانیم.  آسانسورها تأثیر بسزایی در طراحی و معماری مدرن دارند و آنها نقش عمده ای در شکل گیری دنیای کنونی داشته اند. به دلیل وجود این دستگاه است که ما قادر هستیم بدون توجه به وزن، به سرعت بین چندین طبقه حرکت کنیم. آسانسورها نحوه سفر در داخل ساختمان های بلند و چند طبقه ای را که در زندگی روزمره با آنها روبرو هستیم تغییر داده اند.
هنگام رفتن به محل کار، مراکز خرید، مدرسه و تعطیلات و غیره، به همه آسانسور هایی که روزانه با آنها جا به جا می شوید، فکر کنید و تصور کنید که اگر آسانسور وجود نداشت، چه کاری انجام می دادید. با استفاده از پله ها از طبقه همکف تا طبقه آخر را طی می کنید. حتی فکر آن نیز کمی ترسناک است خصوصاً اگر به ساختمانی با بیش از ده داستان فکر می کنید. حال حداقل کاری که ما می توانیم بکنیم این است که کمی درباره اطلاعات عمومی آسانسور بخوانیم تا بیشتر با این اختراع نجات دهنده بشر، آشنا شویم.

بالا و پایین رفتن از ساختمان ها با آسانسور ممکن است بخشی از زندگی روزمره شما باشد ، اما ممکن است از واقعیت های جالب در مورد آنها که در زیر به اشتراک می گذاریم ، بی اطلاع باشید. این حقایق قطعاً باعث تغییر طرز فکر شما درباره این ماشین ها خواهند شد.

حقایق و دانستی های جالب درباره آسانسور

• یک آسانسور هر روز حدود 325 متر جا به جا می شود.
• یک فرد به طور متوسط، روزانه 4 بار از آسانسور استفاده می کند.
• هر آسانسور سالانه حدود 20،000 فرد را جابجا می کند.
• یکی از جالب ترین اطلاعات عمومی آسانسور این است که اولین آسانسور تاریخ، در یک ساختمان تجاری در شهر نیویورک در یک ساختمان نه طبقه نصب شد.
• آسانسورها از نظر آماری مطمئن ترین راه برای سفر هستند.
• بهترین مرکز فروش قطعات آسانسور همیشه بهترین قطعات را ارائه می دهد.
• برخلاف تصور عموم مردم، طبق تحقیقات انجام شده، این موضوع ثابت شده است که آسانسورها 20 برابر از پله برقی ایمن تر هستند.
• با وجود خطراتی که آسانسور ها همواره داشته اند مانند سقوط آزاد یا گیر افتادن در آن، گفته می شود جا به جا شدن درون ساختمان ها در آسانسور ایمن تر از مسافرت با ماشین و خودرو است. به طور متوسط ، هر ساله 26 نفر در اثر تصادف مربوط به آسانسور جان خود را از دست می دهند (بیشتر افراد فنی و نه کاربران) ، در حالی که 26 نفر هر ساعت در یک حادثه رانندگی جان خود را از دست می دهند. این یکی از جذاب ترین اطلاعات عمومی آسانسور ها است، که خاطراتی به مراتب کمتر از ماشین ها دارد.
• تا به حال فکر کرده اید که موسیقی هایی که درون آسانسور پخش می شود از چه زمانی به وجود آمد؟ در دهه 1920 ، زمانی که آسانسورها هنوز برای مردم تازه و ترسناک بود، بیشتر افراد از جا به جا شدن با چنین ماشینی بسیار می ترسیدند. تولید کنندگان آسانسور، هتل ها و دفاتر به دنبال راهی برای ایجاد آرامش مسافران بودند تا آنها احساس راحتی بیشتری داشته باشند و مضطرب نشوند. اینگونه بود که  موسیقی راهی به درون آسانسور ها پیدا کرد. امروزه در برخی از آسانسورها از موسیقی آرامش بخش استفاده می شود. زمان حضور اولیه موسیقی در آسانسور، یکی از دانستنی های آسانسور است که شنیدنش بسیار جذاب است.
• هر آسانسور توسط چندین کابل پشتیبانی می شود و هر کدام از آن کابل ها توانایی حمل ایمن کل آسانسور و مسافران را دارند و به همین دلیل است که آنها را حتی از پله برقی نیز، امن تر می دانند.
• آیا تا به حال به دکمه بستن درب که درکنار سایر دکمه ها قرار دارد توجه کرده اید؟ جالب است بدانید که این دکمه درواقع یک دکمه تسکین دهنده است و سریع تر در را نمی بندد. این دکمه برای آرامش خاطر مسافران ساخته شده است تا آنها احساس کنند که کنترل آسانسور را دارند. و در حقیقت از سال 1990 ، تولید کنندگان آسانسور، عملکرد بسته شدن درب را از اکثر آسانسورها حذف کردند چون آنها به طور خودکار بسته می شوند.
• یکی از جذاب ترین دانستنی های آسانسور این است که اولین آسانسور ساده توسط ریاضیدان مشهور و ماهر ارشمیدس، در قرن 3 قبل از میلاد یونان اختراع شد. این نکته هوش بسیار بالا و خلاقیت مردم آن زمان را به ما ثابت کرده است.
• عدد 13 در بسیاری از کشورها به عنوان یک بد شانسی و عددی نحس تلقی می شود. به همین دلیل بسیاری از ساختمان ها در نقشه طبقه خود، طبقه 13 را ندارند لذا آسانسورهای نصب شده در بسیاری از ساختمان ها فاقد 13 دکمه هستند.

آسانسور های معروف در سراسر جهان

در ادامه مطلب، به معرفی برخی از آسانسور های مشهور در سطح جهان می پردازیم تا شما نکات بیشتری درباره اطلاعات عمومی آسانسور به دست بیاورید.

• آسانسور لاکردا در برزیل، هر ماه حدود 900000 نفر را جابجا می کند و به عنوان شلوغ ترین آسانسور در جهان شناخته شده است.
• آسانسور های ساختمانی Umeda Hankyu درژاپن 5 عدد هستند و هر پنج آسانسور، حداکثر 80 مسافر را حمل می کنند.
• آسانسور Hammetschwand در دریاچه لوسرن ، سوئیس ، به عنوان بزرگترین آسانسور خارجی اروپا در نظر گرفته شده است.
• آسانسور Bailong در هونان چین، به عنوان بلندترین آسانسور شیشه ای در جهان شناخته می شود.
• آسانسور هتل Luxor در لاس وگاس به صورت مورب با زاویه 29 درجه از هرم حرکت می کند.

بدون آسانسور، ما نمی توانستیم مکان هایی مانند نیویورک، شیکاگو و دیگر شهرهای جهان با آسمان خراش های بسیار زیاد داشته باشیم.

با ظهور آسانسور مردم فهمیدند که منظره شهر از بالا شگفت انگیز است و برخلاف گذشته که طبقات آخر ساختمان ها به افراد کم بضاعت داده می شد، امروزه این طبقات که به نام پنت هاوس شناخته می شوند، تنها برای افراد ثروتمند در دسترس است.

آسانسورها واقعاً دنیای مدرن ما را متحول کرده اند.

عوامل موثر بر فرسایش سیم بکسل آسانسور

حقایقی جالب در مورد برج خلیفه دبی

شهر دبی یکی از مدرن ترین شهر های دنیا و شهر آسمان خراش ها و ساختمانهای بلند می باشد و روز به روز بر تعداد و شهرت آنها افزوده می شود. این شهر میزبان بلندترین آسمان خراش دنیا به نام «برج خلیفه» می باشد. برج خلیفه در سال 2010 افتتاح شد و از بهترین جذابیت های دبی می باشد.  این برج در ابتدا به نام «برج دبی» شناخته می شد اما در آخرین لحظات و  در هنگام افتتاح آن «شیخ محمد بن راشد آل مکتوم»  نایب رئیس دولت امارات متحده عربی برای ادای احترام به «خلیفه بن زاید آل نهیان» حاکم دبی نام این برج را به برج خلیفه تغییر داد.          

• اولین نکته مهم در مورد برج خلیفه این است این برج با ارتفاع 828 متر در حال حاضر بلند ترین آسمان خراش دنیا می باشد. ارتفاع  این برج سه برابر «برج ایفل» و دو برابر «برج امپایر استیت» می باشد. برج خلیفه بسیار بلند است. 
• این برج دارای 163 طبقه و 58 آسانسور پرسرعت می باشد که سرعت این آسانسورها باورنکردنی است. آسانسورهای پرسرعت برج خلیفه در هر ثانیه 10 متر بالا می روند و  به این معناست که شما در یک چشم به هم زدن به طبقه 124 خواهید رسید. اما این ها تنها عجایب برج خلیفه نیستند. این برج 2.957 پارکینگ، 304 هتل و 900 آپارتمان دارد.
• برج خلیفه علاوه بر اینکه رکورد دار مرتع ترین ساختمان جهان می باشد چندین رکورد دیگر را نیز به خود اختصاص داده و در کتاب گینس به عنوان یکی از استانداردترین ساختمان های جهان به ثبت رسیده است. 

رکوردهای جهانی برج خلیفه

• بلندترین ساختمان ایستاده جهان می باشد.
• رکورد داد بیشترین تعداد طبقات در جهان است.
• مرتفع ترین ساختمان پرجمعیت جهان می باشد.
• بلند ترین تراس جهان با ارتفاع 452 متر در طبقه 148 این برج قرار گرفته است.
• آسانسوهای این برج بلندترین آسانسورهای جهان می باشند و بیشترین مسافت را طی می کنند.
• بزرگترین آبنمای موزیکال جهان در این برج قرار دارد.

حقایقی جالب در مورد برج خلیفه

• این برج به آسانی و بدون استفاده از دوربین از فاصله حدود 95 کیلومتری از هر کجای این شهر قابل مشاهده است. در ادامه همه چیز درمورد برج خلیفه را در ادامه بخوانید.
• معمار برج خلیفه یک آمریکایی به نام «آدرین اسمیت» می باشد که برای طراحی و شکل ظاهری این برج از گل «همینوکالیس» و یا همان «لیلی عنکبوتی» از خانواده گل نرگس الهام گرفته است.
• خبر خوبی هم  برای علاقمندان به شنا داریم. دومین استخر مرتفع جهان در این برج واقع شده است. این استخر در طبقه 76 برج قرار دارد. بلندترین استخر جهان در طبقه 118 هتل Ritz-Carlton Hotel هنگ کنگ قرار گرفته است.

حفاظت در مقابل آتش

در اغلب آتش سوزيهاي ساختمانها، آسانسورها مي توانند نقش حياتي در تخليه ساختمان و نجات افراد داشته باشند در حاليكه هميشه اين پيغام در آسانسورها نصب مي شود كه از آسانسورها هنگام آتش سوزي استفاده نشود. هنگام وقوع حريق در تمام يا قسمتي از ساختمان مشكلات تخليه خصوصاً براي سالمندان و بيماران پيش مي آيد. به همين منظور توصيه مي شود آسانسور در مواقع آتش سوزي در اختيار افراد ذيصلاح يا آتش نشانها قرار گيرد تا بتوانند با راندمان بيشتر عمليات تخليه را انجام دهند و فقط با كنترل آتش نشان ادامه كار آسانسور ممكن مي گردد.

15-2-7-1 مفاد مبحث سوم مقررات ملي ساختمان تحت عنوان محافظت ساختمان در برابر حريق لازم الاجرا مي باشد.

15-2-7-2 چاه آسانسور بعنوان يك كانال هوايي عمل مي كند و لذا راهرو طبقات بايد توسط درهاي ضد گسترش حريق محفوظ گردد تا از نفوذ دود و آتش به چاه آسانسور و عمل نمودن چاه آسانسور به عنوان دودكش جلوگيري شود.

15-2-7-3 كابل تغذيه برق براي آسانسور بايد مستقل باشد تا چنانچه دراثر آتش سوزي اتصالي برق منجر به عمل فيوزها يا كليدهاي حفاظتي ديگرگشته و سبب قطع مدار برق قسمتهايي از ساختمان شوند، سيستمم برق آسانسور همچنان متصل و فعال باشد.

15-2-7-4 در پايين ترين نقطه و يا در طبقه همكف داكت هوايي خاصي براي چاه آسانسور طراحي و ساخته ميشود تا درموقع آتش سوزي ونفوذ دود به چاه آسانسور تهويه هواي تازه از داكت ممكن باشد.

15-2-7-5 داكت فوق بايد به نحوي محفوظ شود تا از ورود انسان و يا حيوانات به چاه آسانسور جلوگيري شود.

15-2-7-6 در صورت الزام پيش بيني سيستم اعلام حريق در ساختمان، اين سيستم بايد براي موتور خانه و چاه آسانسور نيز در نظر گرفته شود.

15-2-7-7 در ساختمانهاي با ارتفاع 28 متر و بيشتر بايد سيستم كنترل آتش نشان به سيستم كنترل آسانسور اضافه شود. با فعال شدن سيستم و تشخيص دود يا آتش، كابين به طبقه همكف هدايت شود و با در باز متوقف شود و فقط با كنترل آتش نشان ادامه كار آسانسور ممكن گردد.

15-2-7-8 استفاده از هر نوع وسايل آتش نشاني درموتورخانه آسانسور به شرطي مجاز مي باشد كه خاص اطفاء حريق ناشي از تجهيزات آسانسور باشد.

15-2-7-9 انبار كردن و يا گذاشتن هر نوع مواد قابل اشتعال و يا غير قابل اشتعال در چاه آسانسور، موتور خانه و يا چاهك آسانسور ممنوع مي باشد.

15-2-7-10 در صورتيكه ديواره هاي چاه آسانسور از نظر مقاومت به آتش درجه بندي شده باشند. بايد درهاي لولايي همان درجه و درهاي اتوماتيك حداقل نصف آن درجه بندي را دارا باشند
.

مهم‌ترین بخش مربوط به طراحی چاه آسانسور یعنی فضای مورد نیاز سیستم آسانسور را مورد بررسی قرار خواهیم داد. اگرچه به دلیل گستردگی مبحث آسانسور در ظرفیت‌ها و سرعت‌های مختلف و نیز کاربردی و تنوع در طراحی متداول‌ترین نوع آسانسور یعنی آسانسور با یک در، کابین و وزنه تعادل .

فضای مورد نیاز سیستم آسانسور

فضای مورد نیاز سیستم آسانسور فضای مورد نیاز آسانسور به چند دسته تقسیم می شود  

1. فضای مورد نیاز در مقطع افقی (عرض و عمق چاه)
2. فضای مورد نیاز در مقطع عمودی (از کف تا سقف چاه)
3. فضای مورد نیاز در موتورخانه

هر یک از بخش‌های فوق را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهیم تا بتوانیم ابعاد مناسب جهت آسانسور با ظرفیت و سرعت موردنظر را به دست آوریم.

فضای مورد نیاز در مقطع افقی آسانسور

    کابین آسانسور

    وزنه تعادل اسانسور

    ریل راهنمای کابین آسانسور

     آسانسور

عرض مورد نیاز جهت نصب در آسانسور

عرض نیمه اتوماتیک برای نصب آسانسور

عرض تمام اتوماتیک برای نصب آسانسور 

مثال- با در نظر گرفتن موارد ارائه شده می‌خواهیم حداقل ابعاد مورد نیاز برای یک آسانسور با سرعت معمولی، با ظرفیت هشت نفر و در تمام اتوماتیک مرکزی به عرض ۸۰ سانتیمتر را محاسبه نماییم.
الف- محاسبه عمق مورد نیاز:
سه عامل متغیر در عمق چاه تاثیرگذار است:
 عمق کابین: طبق حدول ارائه شده ابعاد کابین هشت نفره معادل (عمق) ۱۴۰ (عرض) ۱۱۰ سانتیمتر می‌باشد که عمق کابین ۱۴۰ سانتیمتر است.
فضای اشغال شده توسط در آسانسور: در اتوماتیک سانترال ۲۰ سانتیمتر از فضای عمق چاه را اشغال می‌نماید.
فضای مورد نیاز جهت عبور وزنه تعادل، حدود ۳۰ سانتیمتر است.
بنابراین حداقل عمق چاه معادل ۱۹۰=۳۰+۲۰+۱۴۰ سانتیمتر خواهد بود.
ب- محاسبه عرض چاه مورد نیاز:
دو عامل تعیین کننده عرض چاه آسانسور است:

a- عرض کابین و فضای مورد نیاز جهت نصب ریل‌ها
b- عرض و نوع در آسانسور که پس از محاسبه عرض مورد نیاز در هر دو مورد اندازه بزرگ‌تر را به عنوان عرض چاه انتخاب می‌نماییم.

عرض چاه مورد نیاز با توجه به عرض کابین

    عرض کابین طبق جدول ۱۱۰ سانتیمتر است.
    فضای لازم جهت نصب ریل‌ها در هر طرف ۲۰ سانتیمتر است.
بنابراین عرض چاه مورد نیاز معادل ۱۵۰=۴۰+۱۱۰ سانتیمتر خواهد بود.
عرض چاه با تو جه به عرض و نوع در آسانسور

چون عرض نوع بازشوی در آسانسور از نوع مرکزی ۸۰ سانتیمتر است طبق فرمول ارائه شده خواهیم داشت ۱۸۰=۲۰+(۸۰×۲)=۲۰+A2= عرض چاه، با توجه به موارد (۱) و (۲) عرض چاه مورد نیاز ۱۸۰ سانتیمتر خواهد بود.
در نتیجه ابعاد چاه مورد نیاز برای یک آسانسور با سرع بالا با ظرفیت هشت نفر و در تمام اتوماتیک سانترال به عرض ۸۰ سانتیمتر معادل (عمق) ۱۸۰ × (عرض) ۱۹۰ خواهد بود.

فضای مورد نیاز در مقطع عمودی آسانسور

چاهک (Pit)
این ارتفاع را با P نشان می‌دهیم (چاهک در چاه آسانسور به جهت تامین فضای جان پناه برای سرویسکار آسانسور و نصب برخی تجهیزات از قبیل ضربه گیر یا بافر و… تعبیه می‌گردد.)

طول مسیر حرکت آسانسور

مسیر حرکت آسانسور از کف پایین ترین توقف آغاز و تا کف بالاترین توقف ادامه می‌یابد و بنابراین با توجه به ارتفاع و تعداد طبقات ارتفاع طبقه آخر در محاسبه طول مسیر حرکت لحاظ نمی‌گردد.
به عنوان مثال طول مسیر حرکت را در یک ساختمان هفت طبقه با ارتفاع طبقات (کف تا کف) ۴/۳ متر محاسبه می‌نماییم. با توجه به آغاز حرکت آسانسور از کف پایین ترین طبقه یعنی طبقه اول و اتمام حرکت آن در کف بالاترین طبقه در طبقه هفتم ارتفاع طبقه هفتم به عنوان مسیر حرکت محاسبه نمی‌گردد و تنها شش طبقه به عنوان طول مسیر (Travel) محاسبه می‌گردد یعنی ۲۵/۸=۴/۳× ۶ متر
این ارتفاع را با OH نشان می‌دهیم. فاصله کف بالاترین توقف تا زیر سقف چاه آسانسور بالاسری یا overhead نام دارد. این فضا نیز به عنوان جان پناه برای تکنسین آسانسور و یا بازرس در هنگامی که کابین آسانسور در بالاترین حد ممکن خود در چاه قرار می‌گیرد تعبیه می‌گردد.
نحوه محاسبه این ارتفاع قدری به تفصیل می‌انجامد که در اینجا تنها به ارائه جداولی که متناسب با سرعت و ظرفیت‌های متفاوت و نیز نوع کاربری و ارتفاع کابین آسانسور ارتفاع بالاسری را تعیین می‌نماید، بسنده می‌نماییم. جداول شماره (۴) و (۵) و (۶) ارتفاع بالاسری را برای آسانسورهای مسافربر در ساختمان‌های مسکونی، غیر مسکونی و بیمارستانی ارائه می‌نمایند.

ارتفاع روی سقف چاه تا زیر سقف موتورخانه

این ارتفاع بر طبق استاندارد حداقل ۱/۸ متر در نظر گرفته شده است که با توجه به متوسط قد افراد ارتفاع مناسبی جهت ایستادن در روی سکوی موتورخانه در حین کار است.

فضای مورد نیاز جهت موتورخانه آسانسور

معمولا موتورخانه آسانسور در بالای چاه آسانسور ساخته می‌شود که در آن تجهیزاتی از قبیل موتور گیربکس، تابلو فرمان، تابلوی برق سه فاز نصب می‌گردد.
ارتفاع موتورخانه با لحاظ نمودن بالا آمدن سکوی موتورخانه جهت تامین فضای بالاسری (overhead) و از روی سکو به دلیل تامین ارتفاع ۱/۸۰ تا زیر سقف موتورخانه از کف تا پشت بام تعیین خواهد گردید.