کنتاکتور چیست؟

کنتاکتور تجهیزی پرکاربرد در صنعت برق می‌باشد و در ولتاژها و جریان‌های مختلفی در بازار ارائه می‌شوند

کنتاکتور چیست؟ چه ساختاری دارد؟ طرز عملکردش به چه صورت است؟

در ساده ترین تعریف، کنتاکتور یک دستگاه سوئیچیگ(کلید زنی)  الکتریکی است که برای خاموش و روشن کردن یک مدار الکتریکی استفاده می‌شود.

کنتاکتور یک نوع خاص از رله است اما یک تفاوت پایه ای بین کنتاکتور و رله وجود دارد و آن اینست که کنتاکتور بیشتر در دستگاه‌هایی کاربرد دارد که ظرفیت تحمل جریان بالاتری دارند درحالیکه رله برای دستگاه‌هایی با جریان پایین تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کنتاکتور ساختاری به هم پیوسته دارد و به راحتی قابل نصب است.

ساختار کنتاکتور به چه صورت است؟

به طور معمول کنتاکتور دارای چندین کنتاکت می‌باشد. کنتاکت‌ها بیشتر از نوع کنتاکت باز(به انگلیسی Normally Open به اختصار NO) هستند و همین کنتاکت‌ها هستند که قدرت عملکردی را در زمانی که بوبین کنتاکتور برق دار شده است برای بار فراهم می‌کنند. کنتاکت‌های کنتاکتور توانایی باز و بسته شدن سریع را دارند که به همین سبب برای تحمل بارهای بزرگتر مناسب می‌باشند.کنتاکتور بیشتر همراه با موتورهای الکتریکی  مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کنتاکتور می‌تواند رنج وسیعی از جریان را پوشش دهد و در هر یک از این آمپراژها  از جریان‌های کم تا هزاران آمپر و ولتاژهای 25 ولت تا هزاران ولت مورد استفاده قرار گیرد.

علاوه براین در ابعاد مختلفی از ابعاد کوچک دستی تا سایزهای بزرگتر در بازار موجودند. کنتاکتور به این دلیل بیشتر در بارهای با جریان بالا مورد استفاده می‌باشد که ظرفیت بالایی برای عملکرد در جریان‌های بالای 5000 آمپر و توان‌های بالاتر از 100کیلووات  دارد.

زمانی که موتورهای جریان بالا قطع می‌شوند، تولید قوس الکتریکی می‌کنند. برای کاهش و کنترل این نوع آرک (قوس) می‌توان از کنتاکتور استفاده نمود.

قاعده کلی عملکرد کنتاکتورها چگونه است؟

نحوه عملکرد کنتاکتور بسیار ساده می‌باشد، جریانی که در کنتاکتور جریان دارد، بوبین کنتاکتور را برق دار می‌کند سپس بوبین برق دار شده یک میدان مغناطیسی را ایجاد می‌کند.

این میدان باعث حرکت جوشن(آرمیچر)  کنتاکتور می‌شود و در نهایت مدار بین کنتاکت‌های ثابت و متحرک کنتاکتور توسط یک کنتاکت بسته(به انگلیسی Normally Close به اختصار NC)  تکمیل می‌شود و این امکان را فراهم می‌کند تا جریان از طریق کنتاکت‌ها به بار منتقل شود. زمانی که جریان کنتاکتور قطع شود، بوبین بی برق شده و مدار را باز می‌کند.

از آنجا که کنتاکتور برای باز و بسته شدن سریع کنتاکت‌ها طراحی شده است، کنتاکت‌های متحرک به سرعت با کنتاکت‌های ثابت برخورد می‌کنند و از جای خود به طرف بالا  جهش می‌کنند.

در بسیاری از کنتاکتورها برای جلوگیری از این نوع جهش‌ها از کنتاکتور با اتصالات دو راهه استفاده می‌شود. ورودی جریان به بوبین کنتاکتور ممکن است acیا  dc باشد

مقدار کمی‌از جریان جاری در کنتاکتور توسط بوبین  مصرف می‌شود، برای کاهش این برق مصرفی، مدارات اقتصادی به کار گرفته می‌شوند که هزینه برق هدر رفت را کاهش دهد.