نکات پیش‌نیازی در عیب‌یابی درایو الکتریکی آسانسور

درایوها دستگاه‌هایی هوشمند با قابلیت‌های بالا هستند. در این دستگاه‌های هوشمند، معمولا عیوب و اختلالات کارکرد به صورت ارور به کاربر اطلاع داده می‌شود. درایوهای آسانسور برندهای گوناگونی دارند و درنتیجه برای هر برند می‌توان به صورت تخصصی لیست ارور و راه‌ رفع عیب را ارائه داد اما برخی نکات درمورد درایوها عمومی‌تر هستند.

پیش از بررسی علت خرابی درایو آسانسور باید دانست این دستگاه از هر برندی که باشد، دارای دو جزء اصلی است:

l برد تغذیه یا پاور برد که در قسمت زیرین درایو قرار گرفته است و خود شامل این بخش‌هاست:

1. پل دیود
2. igbt
3. سوئیچینگ

l برد فرمان یا رگیولیشن کارد که در قسمت فوقانی درایو جای دارد.

رگیولیشن برد خود شامل سه بخش است:

1. بخش ورودی/ خروجی
2. بخش اصلی (سی‌پی‌یو یا مین سکشن)
3. بخش اینکودر (البته این بخش مربوط به نوع کلوزلوپ است.

علت روشن نشدن درایو آسانسور

همیشه موضوع خرابی درایو آسانسور نیست. در تمامی درایوها باید دو ترمینال مثبت به هم پل شوند. نام ترمینال‌ها ممکن است در انواع درایو و برندهای گوناگون آن متفاوت باشد اما به‌هم پل شدن ترمینال‌های مثبت، قاعده‌ای است که تحت هر نام باید رعایت شود. در غیر این صورت، حتی با وجود این‌که درایو سالم است و برق سه‌فاز وارد آن می‌شود، روشن نخواهد شد.

به این موضوع قدری جزئی‌تر می‌پردازیم. اگر از وصل بودن و ورود برق سه‌فاز اطمینان دارید، این مراحل را انجام دهید:

1. به سراغ سیم رابط بین دو بخش تغذیه و فرمان (پاور برد و رگیولیشن‌کارد) بروید و صحت اتصال آن را بررسی کنید.
2. پل بودن دو ترمینال مثبت را بررسی کرده و از آن اطمینان یابید.
3. کافی بودن ولتاژ AC سه‌فاز را بررسی کنید.
4. با استفاده از ولت‌متر، مقدار ولتاژ DC بین ترمینال‌های مثبت و منفی درایو را اندازه بگیرید و اطمینان حاصل کنید برابر با 560 VDC باشد.

مرحله‌چهارم تعیین کننده است زیرا اگر میزان ولتاژ هم درست باشد معلوم می‌شود ایراد از سوئیچینگ است. اما اگر میزان ولتاژ درست نباشد، وارد مرحله‌ی جداگانه‌ای برای تست‌های گوناگون می‌شویم.

خرابی igbt، پل دیود و برک درایو

اگر ولتاژ بین ترمینال‌های مثبت و منفی وجود نداشته باشد، احتمالا علت خرابی درایو صنعتی آسانسور، سالم نبودن، عملکرد نادرست یا سوختن igbt، پل دیود و یا برک درایو است. برای هریک از این موارد، تست ویژه‌ای وجود دارد:

1- تست پل دیود: این کار با مولتی‌متر امکان‌پذیر است. برای انجام این کار، مولتی‌متر روی حالت تست دیود قرار می‌گیرد. سپس با اطمینان از پل بودن دو ترمینال مثبت (که قبلا انجام گرفته) پراب سیاه‌رنگ روی ترمینال ترمینال مثبت و پراب قرمزرنگ روی ترمینال‌های سه‌گانه (L2، L1 و L3/ S، R و T) قرار دهید.
این مقادیر باید به طور میانگین بین 3/0 تا 5/0 باشد و ضمنا باید باهم برابر باشند. وقتی این حالت مشاهده شد، باید پراب‌ها را برعکس کرد.
پراب سیاه روی ترمینال‌های سه‌گانه قرار می‌گیرد و پراب قرمز بر ترمینال مثبت واقع می‌شود. در این حالت، مقدار متغیر نمایش داده شده روی مولتی‌متر افزایشی می‌شود تا به صفر برسد. این وضعیت‌ها باید دقیقا به همین روند مشاهده شوند وگرنه نشان از اشکال پل دیود دارند.

2- تست برک: در همان حالتی که پل دیود با کمک مولتی‌متر تست شده است، برای تست برک، پراب مشکی روی ترمینال مثبت قرار می‌گیرد و پراب قرمز روی ترمینال برک (BR) می‌رود.
بهترین مقادیر در اینجا 46/0 تا 48/0 هستند. سپس مانند تست پل دیود حرکت برعکس انجام می‌شود یعنی پراب قرمز روی ترمینال مثبت و پراب سیاه روی ترمینال BR قرار می‌گیرد و مولتی‌متر مقدار متغیر افزایشی تا صفر را نشان می‌دهد.
با مشاهده‌ی این وضعیت، پراب قرمز روی ترمینال منفی می‌رود و عدد 8/1 دیده می‌شود. سپس برعکس این وضعیت اجرا می‌شود و مقدار متغیر حالت افزایشی پیدا می‌کند تا به صفر برسد.
اگر چنین وضعیتی مشاهده نشد، تشخیص این است که چاپر برک اختلال دارد و مسیر میان ترمینال برک و ترمینال منفی کوتاه شده است.

3- تست igbt: در این تست با توجه به این‌که پل بودن ترمینال‌های مثبت قبلا بررسی شده، ابتدا پراب سیاه مولتی‌متر روی ترمینال مثبت و پراب قرمزرنگ روی ترمینال‌های خروجی (V، U و W) قرار می‌گیرد. همان حالتی که در مقادیر سه‌گانه در تست پل دیود بود با همان مقادیر تقریبی باید در اینجا نیز دیده شود.
سپس پراب‌های قرمز و سیاه برعکس می‌شوند و دراین حالت باید مقادیر افزایشی روی مولتی‌متر تا رسیدن به صفر دیده شود. سپس پراب قرمز روی ترمینال منفی قرار می‌گیرد و پراب مشکی روی ترمینال‌های سه‌گانه‌ی خروجی می‌رود.
مقادیر برابر و بین 3/0 تا 5/0 باید در اینجا دیده شود. مجددا پراب‌ها برعکس می‌شود و بازهم نمایش مقدار افزایشی تا رسیدن به صفر مشاهده می‌گردد. اگر چنین حالتی طبق انتظار مشاهده نشود، تشخیص این است که پک igbt دچار اختلال است که می‌تواند به علت سوختن igbt بررسی شود.

سوختن درایو آسانسور

معمولا کم اتفاق می‌افتد که درایو آسانسور کاملا بسوزد و کل دستگاه از کارکرد بیفتد. معمولا اختلالات اصلی که سبب خرابی درایو آسانسور می‌شود، در یکی از سه‌موردی ریشه دارد که در بالا بررسی و روش حل آن نیز بیان شد. اما در شرایطی که برق شهری دچار نوساناتی شود و یا حساسیت دستگاه به این نوسانات و اختلالات زیاد باشد، ممکن است با سوختن درایو آسانسور مواجه شویم.

خرابی درایو آسانسور با کمک کدهای ارور هر نوع و برند راحت‌تر تشخیص داده می‌شود و روند حل آن سرعت خواهد گرفت. شناخت تخصصی انواع درایوها از برندهای گوناگون و آشنایی با نکات مهم در علت‌یابی درایو الکتریکی، کمک می‌کند در صورت بروز هرگونه اختلال، سبب اصلی را تشخیص دهیم و استفاده‌ای بهینه از درایو آسانسور داشته باشیم. با دانستن نحوه‌ی کارکرد اجزای درایو و نقاط ضعف احتمالی آن‌ها می‌توان از خرابی درایو آسانسور پیشگیری نمود.